Bir ormanda iki Oduncu ağaç kesiyormuş. Birinci adam sabahları erkenden kalkıyor, ağaç kesmeye başlıyormuş, bir ağaç devrilirken hemen diğerine geçiyormuş. Gün boyu ne dinleniyor ne öğle yemeği için kendine vakit ayırıyormuş. Aksamları da arkadaşından bir kaç saat sonra ağaç kesmeyi bırakıyormuş. İkinci adam ise arada bir dinleniyor ve hava kararmaya başladığında eve dönüyormuş. Bir hafta boyunca bu tempoda çalıştıktan sonra ne kadar ağaç kestiklerini saymaya başlamışlar.

İkinci adam çok daha fazla ağaç kestiği anlaşılmış.

Birinci adam öfkelenmiş :

“Bu nasıl olabilir? Ben daha çok çalıştım. Senden daha erken ise basladım, senden daha geç bitirdim. Ama sen daha fazla ağaç kestin. Böyle bir şey nasıl olabilir? bir yanlışlık olmalı.”

İkinci adam yüzünde tebessümle yanıt vermiş :

“Ortada bir yanlışlık yok. Sen durmaksızın çalışırken, ben arada bir dinlenip baltamı biliyordum. Keskin baltayla, daha az cabayla daha çok ağaç kesilir.”

Covid-19 illeti nedeniyle tüm insanlık evlerine kapandı. Hepimiz evde sıkılıyoruz ve interneti karıştırırken oturduğumuz yerden verimli çalışmak, kendimizi geliştirmek, eğlenmek hatta oyalanmak için bile birçok kaynağı tarıyor ve birçok web sitesinde, uygulamada geziniyoruz.

Yukarıda, Google Trend verilerine göre Türkiye’de #KoronaVirüs ilgi grafiği

İster işinizin sahibi olun ister pazarlamacı, büyük olasılıkla kara kara düşünüyorsunuzdur. İş sahibi satışların durmasından, pazarlamacı da müşterisinin satışlarının durma noktasına gelmesi dolayısıyla ilk neşteri attığı pazarlama bütçesinde kendisine kocaman bir 0 kalmasından dolayı üzgün.

Bittabi, kimse işini kaybetmek ya da işinin durma noktasına gelmesini istemez. Günün sonunda standartların devam etmesi için işlerin yolunda gittiğinden emin olmak ve kendimizi garantiye almak isteriz.

İşlerin durma noktasına geldiği bir dönemde standartlara odaklanmışken haklı bir işveren tavrı ile satılmayan bir ürünü kime nasıl pazarlayacaksınız?

Sektöre satın alma alışkanlıkları Covid-19 krizinde hızla değişiyor. Adapte olabilmek için ani manevralarla tabiri caizse bukalemun gibi olmak gerekiyor. Hedef kitlenin ihtiyaçlarını anlamak, doğru zamanda, doğru kanallardan ulaşmak hayati önem taşıyor. Hangi sektörde olursanız olun, standartları korumak için bunun devamını gerektirecek çalışmaları devam ettirebiliyor olmalısınız.

‘İnternetin gittikçe yaygınlaştığı ve hangi sektör olduğu fark etmeksizin tüm işlerin dijital dönüşüme uğrayıp internet ortamına ortamına taşındığı günümüzde’ gibi klişe bir girişle cümleye başladığıma göre dijitalin öneminin önümüzdeki yıllarda giderek katbekat artacağını belirtmemde sakınca yok. Gelecek yıllar Dijital’in zamanı olacak. Siz de bir işveren olarak işletmenizi belirli yüzdelik oranlarla internet ortamına taşıdığınızın farkındayım. Dijital ortamda müşterilerinizin size ulaşmasını sağlamak (ya da tam tersi) için dijital pazarlama çalışmalarına çoktan başlamış olmalısınız.

Dijitalin önemine ithafen bir bütçe belirlemişsinizdir ve yağınızda kavruluyorsunuzdur. Lakin kimsenin öngörmediği doğal afetler ya da insan elinin sebebiyet verdiği küresel krizlerde ayakta kalabilmek bittabi normal dönemlere göre daha zor ve yıpratıcı.

Rakipleriniz de sizin gibi panik içerisinde dijital pazarlama kanallarında boşuna para harcıyorum düşüncesine kapılıp bütçeleri kısma pozisyonu alıyor. Dijital pazarlama uzmanlarınıza kulak verin. Satışların azaldığı dönemde trafik de azalmıştır. Dolayısıyla, sizin sektörde arama trendleri düştüğü için size para harcatacak bir durumda gerçekleşmiyor demektir, eğer stratejileriniz ve kampanyalarınız hatalı kurgulanmadıysa.

İnsanlık evine kapandı, dolayısıyla, kimse tatile gitmiyor ve sosyal mesafeden, bulaşıcı hastalıktan, ölme riskinden dolayı da tatili düşünecek kimse yok. Tatil siteleri sinek avlıyor diyebiliriz. Hayati risk taşımadıkça kimse dişini yaptırmak, saç ektirmek, epilasyon yapmak istemez. Bu işletmeler de sinek avlıyor. Sokakta kimse olmadığı için Über gibi araç çağırma sektörü de sinek avlıyor. O vakit burada bir fırsat var. ÜBER insanların evlerine kapandığı dönemde pivot edip kargoları insanlara ulaştırabilir. Bu kriz elbet bitecek.

Kriz bittiğinde ne olacağını söyleyeyim mi?

Herkes kendini evden dışarı atacak; sevinçten mezuniyet elbisesini, en güzel abiyesini giyecek sanki davete katılıyor gibi; yerel işletmelerde bayam havası esecek; tatil yerleri festival ortamına dönecek; herkes üstünü başını toparlamak ve eski güzelliğine kavuşmak için kuaförlere, güzellik merkezlerine, kliniklere, AVMlere, etkinlik alanlarına koşacak; virüsten ebediyen kurtulmak için en sevdiği elbisesini bile çöpe atacak belki de yakacak ve e-ticaret sitelerinin serverı ziyaretçilerin isteklerine cevap veremeyecek.

Ürünlerinizi, servisinizi ya da hizmetinizi dijital pazarlama kanalları aracılığıyla pazarlıyorsunuzdur. Lakin işler durma noktasına geldiğinde panikle ücretli reklamları kapatma, SEO çalışmalarını durdurma gibi haklı lakin kısmi hatalı girişimlerde bulunuyorsunuzdur. Fakat yanlış yapıyorsunuz! Özellikle, SEO gibi uzun vadede yoğun çabalar ve emek gerektiren, bu yoğun çabalar ve emeğin karşılığının yine uzun bir sürede sonuçlarını aldığınız önemli dijital pazarlama kanalının durdurulması yine işletmeniz için ileriye yönelik hayati bir hatadır.

Bu gibi durumlarda sıcak satışın ve ziyaretçilerinizin yoğun olmadığı zamanlarda etkisini uzun vadede gösteren SEO çalışmalarını durdurmayıp aksine krizi fırsata çevirmek işletmeniz için hayati önem taşımaktadır.

Düşünsenize sıcak satışın ve ziyaretçilerinizin yoğun olduğu zamanlarda yine sistematik problemler yoğunlukta olduğu için önemli SEO çalışmalarını hep ötelediniz. Şunu biliyor olmalısınız ki, ötelediğiniz ve kaynak ayırmadığınız IT ve Geliştirme ekibinin mesaisini gerektirecek Teknik SEO çalışmalarını yoğunluğun olmadığı bu dönemde rahatlıkla üstesinden gelirsiniz.

Web sitenizin ya da uygulamalarınızın trafiği düştü ve dolayısıyla satışlar da düştü. Bu yoğunluğun sebebiyet verdiği sistemler problemler de hiç olmadığı kadar az olacağı için ekiplerinizdeki uzman kişileri web sitenizin eksikliklerini optimize etmeye dedike etmelisiniz.

• Bu süreçte içerik üretmelisiniz, bol bol içerik üretmelisiniz. Video içerikler üretin, infografikler üretin. Yol gösteren rehber içerik kütüphaneleri oluşturun, blog içerikleri oluşturun. Bol ve değerli zamanınız var.
• Teknik SEO çalışmalarına hiç olmadığınız kadar odaklanmalısınız. Başta Google olmak üzere tüm arama motorları Pagespeed konusunda hiç olmadıkları kadar obsess davranıyor. Temmuz 2019 itibari ile Mobile için Pagespeed bir sıralama faktörü oldu. Önümüzdeki birkaç ayda IT & Developer ekibinizi web uygulamalarınızın Pagespeed performansını iyileştirmesine odaklayın.
• Uzun zamandır web sitenizin altyapısını güncellemek istiyorsunuzdur. Ekipleri dedike edin ve Wireframeinden tutun da Front-End & Back-End code verimliliğine kadar tüm detayları tasarlayarak, test ederek kriz sonrasında hedef kitlenizin karşısına yepyeni dilediğiniz bir kimlikle çıkın.
• Mobile teknolojilerden yararlanmaya çalışın. Dijital dönüşümde bu önemlidir. Uygulamanız var mı? Yoksa, bir uygulama yapın. App Store Optimization yaparak kriz sonrası döneme hazırlıklı olun.
• İşletmenizin Websitesi için AMP (Hızlandırılmış Mobile Sayfalar) entegre etmeniz ve kullanmanız işletmenizin mobile ortamlarda daha iyi bir deneyime olmasını sağlamalısınız.
• Tüm sayfalarınızın On-Page optimization çalışamlarını tamamlayın. Detaylı Keyword ve Entity Research çalışmaları ile Meta Title & Description, Heading (H1-H6), Multimedia içerik optimizasyonları gibi çalışamları tamamlayın.
• Rakiplerinizi detaylı araştırın. Hem kendi dijital varlıklarınıza hem de rakibin dijital varlıklarına SWOT analizleri düzenleyin. Bu analiz ve değerlendirmeler sonucunda strateji ve yol haritalarıyla ekiplerinizi eksikliklerinizin optimizasyonuna odaklayın.
• Ucuz lead edinim kanallarınızı optimize edin. Açılış sayfalarınızın UI & UX optimizasyonlarını tamamlayın. Userspot, Sherpa gibi yerli girişimlerin kaynaklarını okuyun ve ekibinizle birlikte uygulamaya koyulun. Bu kriz döneminde iyi yürekli ve yardımsever insanımız gönüllü yardım etmek için elinden geleni fazlasıyla yapıyor, yapacaktır. Yardım almaktan hiç çekinmeyin.
• Google Trend takip edin. Hedef kitlenizin davranışlarını analiz etmeye ve anlamay çalışın. İş modelinizde köklü olmasa da mevcut şartlara uyum sağlayarak hedef kitlenizin size bugün ve sonrasında minnettar kalacağı girişimlerde bulunun. Fayda sağlamak için iş modellerinizde geçici pivotlar yapın. Örneğin; UBER iş modelinde mevcut şartlara uyum sağlayarak hem müşterilerine fayda sağlamak hem de günün sonunda para kazanabilmek için kargo taşımaya başlayabilir.

Yukarıda, son 1 yılda Uber şirketi ile video konferans ortamı sunan Zoom şirketinin borsadaki hisse grafiğini görmektesiniz. Kriz her zaman beraberinde yeni fırsatlar doğurur. Buna ayak uydurmalı ve uyum sağlamalısınız.

• Sipariş teslimatının steril ortamlarda yapıldığını gösteren video çekip hem web sitenize hem uygulamanıza hem de sosyal medya hesaplarınıza yükleyin. Güvenimizi kazanın.

Siz neden bu pastadan payınızı alamayasınız?

Analytics & insight şirketi olan Similarweb #coronavirus krizinin etkilediği sektörleri büyüyen~azalanlar olarak göstermeye başladı: https://www.similarweb.com/coronavirus buradan ulaşabilirsiniz.

Turizm sektöründe ciddi düşüşler görülürken;

Devlet işlerinde artış gözlemleniyor.

E-ticaret sektörü de düşüşten nasibini alan sektörler arasında.

Yiyecek ve İçecek sektöründe ciddi artışlar yaşanıyor ve eve kapanan/evden çalışan insanlar yiyecek içeceği kurye aracılığıyla teslim alıyorlar. Dışarı çıkıp alışveriş yapayım, evde yemeğimi yapayım daha güvenli olur derken, bu sefer de dışarı çıkmanın size bedeli virüsü kapmak olabilir.

İşinizi kriz öncesi dijitale taşıdınız ve dijital dönüşümü bitirdiyseniz, her kriz yeni fırsatlar doğurduğu için mevcut şartlarda müşterilerinize salgın koşullarında yine sizin hangi koşullarda teslimat yaptığınızı gösteren, müşterilerinizin sizden alışveriş yaptığında herhangi bir tehlikeye atılmayacaklarını göstermeniz gerekiyor. Sipariş teslimatının steril ortamlarda yapıldığını gösteren video çekip hem web sitenize hem uygulamanıza hem de sosyal medya hesaplarınıza yükleyin. Güvenimizi kazanın.

Umarız bu kötü koşullardan tüm ülke, tüm dünya ve tüm insanlık olarak sağsalim bir şekilde çıkarız.

Lütfen #EvdeKalın 🙂

Selametle…